Boeddha
Gautama Boeddha
Gautama Boeddha Gautama Boeddha (1) (Sanskriet, Pali: Gotama Boeddha) was een spirituele leider die leefde van 566 v. Chr. tot 486 v. Chr. in India (2). Gautama Boeddha bereikte complete en volledige verlichting (het Boeddhaschap). De correcte Nederlandse uitspraak van (het sanskriet woord) Gautama isGotama.
Gautama Boeddha wordt ook wel de Sakyamuni Boeddha genoemd en werd geboren als Siddhartha Gautama. De naam Siddhartha betekent: hij, wiens doel is volbracht of van wie elke wens vervuld is. Vaak wordt hij kortweg “de Boeddha” of “Boeddha” genoemd. Gautama Boeddha is de meest recente Boeddha in een reeks van minimaal 28 Boeddhas (volgens het Theravada-boeddhisme). De titel Boeddha behoort toe aan iemand die op eigen kracht, zonder leraar, de Dhamma ontdekt heeft en verlichting heeft bereikt.
Leven
Het levensverhaal van de Boeddha is in het boeddhisme een voorbeeld en inspiratiebron voor het bereiken van verlichting. Siddharta Gautama werd geboren te Lumbini, tegenwoordig in het zuiden van Nepal. Zijn moeder zou Bodhi hebben geheten, wat in het Sanskriet tevens verlichting betekent. Zijn geboorteland was het land van de Sakya’s. De naam Sakyamuni is een verwijzing naar de Sakya’s: letterlijk betekent het de wijze van de Sakya’s.
Volgens traditie was Siddhartha Gautama een prins, wiens ouders van diverse wijzen te horen hadden gekregen dat hun kind óf een onovertrefferlijk grote heerser zou worden, óf alle aardse goederen zou verwerpen en het Boeddhaschap zou bereiken. Aangezien zijn vader de eerste voorspelling prefereerde werd hij omringd met de beste spullen die er op aarde waren, zodat hij in zijn leven geen ontevredenheid of nare dingen zou ervaren. Hij zou dan geen afstand hoeven te doen van zijn aardse bezittingen. Zijn vader bouwde 3 paleizen en Siddhartha Gautama bracht al zijn tijd door binnen de hoge muren van het paleis. Zo gingen de eerste 29 jaar van zijn leven voorbij.
Na 29 jaar ging hij echter diep nadenken over het leven en wilde zien hoe het ‘echte’ leven buiten het paleis was. Stiekem ging hij ‘s-nachts de stad in, samen met zijn bediende. Tot zijn grote schok zag hij een oude man, een zieke man en een dode man. Omdat hij door zijn beschermde opvoeding nog nooit een oude, zieke of dode man had gezien, vroeg hij zijn bediende om uitleg. Hij kreeg te horen dat alle mensen oud worden, ziekten oplopen en doodgaan. Dat dit een normaal iets is. Ook zag Siddhartha Gautama een kalme en beheerste monnik voorbijlopen. Hij vroeg zijn bediende wat dit voor man was, en kreeg te horen dat het een monnik was, die vrijwillig zijn bezittingen heeft opgegeven en een leven van eenvoud leidt, gericht op spirituele ontwikkeling. Kort daarna verliet Siddhartha het paleis en familie en ging leven als een monnik in de bossen van India.
In Benarès studeerde hij met twee zeer bekende en gerespecteerde meesters, en bekwaamde zich snel in hun leer. Hij vond echter dat hun leer geen oplossing was voor het lijden dat hij nog steeds ervoer. Daarna ging hij zijn eigen weg en begon een 6 jaar lange periode van zelfkastijding en zelfpijniging. Hij leefde ver van de samenleving, alleen in de bossen en at zeer weinig voedsel en werd zo mager dat hij bijna overleed.
Na 6 jaar kwam hij tot het inzicht dat zelf-pijniging niet naar verlichting en het einde aan het lijden lijdt. Hij vond een middenweg tussen het streven naar sensueel plezier en de zelfkastijding en besloot te mediteren onder een Bodhiboom in Bodhgaya totdat hij volledige verlichting zou bereiken óf zou sterven. De volgende ochtend rond zonsopgang bereikte hij de verlichting. Vanaf toen was hij Siddhartha Gautama, de Boeddha. Hij was toen 35 jaar.
Hij begon zijn nieuw gevonden inzicht (de Dhamma of leer ) aan anderen te onderwijzen. Zijn eerste toespraak gaf hij in Sarnath. Gedurende 45 jaar reisde hij door de toenmalige staten van Noord-India. Hij werd een zeer hoog gerespecteerde sprirituele leider, en de koningen van de twee grootste staten (Kosala en Magadha) werden zijn discipel, samen met vele andere mensen uit alle lagen van de bevolking. Veel mensen besloten monnik (bhikkhu) of non (bhikkhuni) te worden in de monastische orde (de Sangha) van de Boeddha. Op 80-jarige leeftijd overleed hij in de plaats Kushinagar. Zijn toespraken en leringen werden mondeling doorgegeven. In de verschillende boeddhistische scholen (Nikaya) waren verschillende verzamelingen verzen en verhalen bekend. De Pali Canon van de Theravada school is de enige die nu nog in zijn geheel bekend is. Er zijn, net als van Jezus, van Boeddha verhalen over wonderen verteld. Zie bijvoorbeeld de wonderen die hij te Sravasti verrichtte. Daarnaast zijn er, weer net als bij Jezus, verhalen over hoe mensen bekeerd werden. In het geval van Boeddha zijn er zelfs verhalen over dieren die tot het Boeddhisme bekeerd werden zoals de slang (naga) Apalala en zijn vrouw.
Het boedisme
Het Boedisme is een van de grote wereldreligies en wordt aangehangen door ongeveer 350 miljoen mensen. In tegenstelling tot veel andere religies ligt bij het boedhisme de grondslag niet in het aannemen van een hogere waarheid, maar is de bereidwilligheid te zoeken naar de werkelijkheid de basis.
Boedha, de stichter van het Boedhisme
Anders dan het Hindoeïsme gaat het boedhisme terug op een historische stichter, Sidharta Goutama de boeda. Hij werd geboren 560 v.C., als zoon van een rijk stamhoofd, huwde een weduwe en had bij haar een zoon. Op 29-jarige leeftijd kwam hij in een ernstige religieuze crisis, verliet huis en haard en probeerde eerst door een strenge ascese en zelfkastijding een oplossing te bereiken. Na zes jaar aldus geleefd te hebben en na een periode van 49 dagen van eenzame meditatie kwam de verlossing in de vorm van de verlichting. Gautama werd tot boedha (= dé Verlichte) en daarmee tot het centrum van de mensheid en zijn geschiedenis. boeda verzamelde een groep monniken om zich heen aan wie hij zijn leer doorgaf. Die leer werd later het Boedisme.
De leer van boeda
boedha leerde aan zijn volgelingen de volgende vier waarheden:
(1) Leven is lijden
(2) De oorzaak van het lijden is het verlangen of de begeerte.
(3) Het verlangen moet worden overwonnen.
(4) Het geëigende middel daartoe is het achtvoudige pad.
De leer van de boedha is geen godsdienstige leer maar is in wezen een levensleer of religie. Het boedisme is geen godsdienst omdat de vraag of God of een hogere macht bestaat niet relevant is in het boedhisme. Het boedisme is met andere woorden ‘non-theïstisch’. Het kan wel een religie worden genoemd omdat er naast een aantal praktische levensadviezen sprake is van metafysische en mystieke elementen. In dit document zijn een aantal begrippen van de leer van de boeda, de boedha Dharma, uitgelegd. Van de Vier Edele Waarheden is zowel een verkorte versie als een verdieping gegeven.